De dagen worden korter, de feestdagen naderen en een specifieke vraag begint te zoemen in de hoofden van muziekliefhebbers door heel Nederland: “Wanneer begint de Top 2000?”. Het is meer dan zomaar een vraag over een datum en tijd; het is de aankondiging van een nationaal ritueel, een muzikale reis die ons land verenigt tussen Kerst en Oud en Nieuw. De NPO Radio 2 Top 2000 is niet zomaar een hitlijst; het is een fenomeen, een warm bad van herkenning, nostalgie en muzikale ontdekkingen. Maar laten we bij het begin beginnen: wanneer start die magische marathon precies?
De Officiële Start: Eerste Kerstdag
Traditiegetrouw en met de precisie van een Zwitsers uurwerk, begint de uitzending van de NPO Radio 2 Top 2000 op Eerste Kerstdag, 25 december. Het exacte tijdstip kan in de loop der jaren licht variëren, maar meestal klinken de eerste klanken van de nummer 2000 zo rond 08:00 uur ’s ochtends. Vanaf dat moment neemt de ‘Lijst der Lijsten’ de ether over en dompelt Nederland zich onder in een non-stop muzikale achtbaan die pas eindigt op Oudjaarsavond, 31 december, klokslag middernacht, met de climax: de nummer 1.
Deze timing is natuurlijk niet toevallig gekozen. Eerste Kerstdag markeert het begin van een periode waarin veel Nederlanders vrij zijn, tijd doorbrengen met familie en vrienden, en zich voorbereiden op de jaarwisseling. De Top 2000 vult deze dagen met een constante stroom van muziek die fungeert als de perfecte soundtrack. Of je nu aan het kerstontbijt zit, een spelletje speelt, de laatste oliebollen bakt of gewoon lekker ontspant op de bank, de Top 2000 is erbij. Het is een constante, geruststellende aanwezigheid in vele huishoudens.
Meer Dan Alleen de Uitzending: De Aanloop
Hoewel de uitzending zelf op 25 december start, begint de Top 2000-koorts al veel eerder. De echte aftrap voor veel fans is de Stemweek. Deze vindt doorgaans plaats in de eerste volle week van december. Gedurende deze week kunnen luisteraars via de website of app van NPO Radio 2 hun stem uitbrengen op hun favoriete nummers aller tijden. Dit is het moment waarop de lijst vorm krijgt, waarop muzikale discussies losbarsten op kantoor en in vriendenkringen, en waarop fanatiek campagne wordt gevoerd voor die ene obscure parel of juist die tijdloze klassieker.
De Stemweek is cruciaal. Het is het democratische hart van de Top 2000. Iedereen kan meebeslissen welke nummers een plek verdienen in de lijst. Het is een periode vol spanning: welke nummers stijgen, welke dalen, en wie wordt de nieuwe nummer 1? De bekendmaking van de volledige lijst, meestal een week of twee na de Stemweek, is dan ook een belangrijk moment. Vanaf dan kan het grote speculeren en vooruitluisteren beginnen. Dus, hoewel de muziek pas op 25 december start, begint het Top 2000-gevoel voor velen al begin december.
Een Stukje Geschiedenis: Het Ontstaan van de Traditie
De Top 2000 zag het levenslicht in 1999. Het idee ontstond bij een aantal NPO Radio 2 (destijds Radio 2) medewerkers die een speciale uitzending wilden maken om het millennium te vieren. Wat begon als een eenmalig evenement om de overgang naar het jaar 2000 te markeren, sloeg in als een bom. De respons van luisteraars was overweldigend, en de lijst bleek een schot in de roos.
De eerste editie startte ook al in de periode tussen Kerst en Oud en Nieuw, waarmee direct de basis werd gelegd voor de traditie zoals we die nu kennen. Het succes was zo groot dat besloten werd om er een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. Sindsdien is de Top 2000 uitgegroeid tot een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse decembermaand. De formule – een door het publiek samengestelde lijst van 2000 nummers, uitgezonden tussen Kerst en Oud en Nieuw – is in de kern onveranderd gebleven, hoewel er door de jaren heen wel kleine aanpassingen en uitbreidingen zijn geweest.
Achter de Schermen: De Voorbereiding op de Start
Voordat op Eerste Kerstdagochtend de eerste plaat wordt gestart, gaat er een enorme hoeveelheid werk aan vooraf. Na de Stemweek en de bekendmaking van de lijst, moet de hele uitzending technisch en logistiek worden voorbereid. De playlist van 2000 nummers, goed voor ongeveer 156 uur muziek, moet worden klaargezet. De dj’s bereiden zich voor op hun shifts, vaak met persoonlijke anekdotes en achtergrondinformatie bij de gedraaide platen.
Een iconisch onderdeel van de Top 2000 is het Top 2000 Café. Deze tijdelijke radiostudio, traditioneel gevestigd in het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum, wordt speciaal voor de uitzending opgebouwd. Het café is niet alleen de plek waar de dj’s de lijst presenteren, maar ook een ontmoetingsplek waar publiek live aanwezig kan zijn. De opbouw van dit café, inclusief alle techniek, de bar en de aankleding, is een flinke operatie die ervoor zorgt dat alles klaarstaat voor de start op 25 december. Het café opent vaak al iets voor de start van de uitzending zijn deuren voor het publiek, wat bijdraagt aan de feestelijke sfeer.
De Magie van de Start: Een Collectief Gevoel
Het moment waarop de Top 2000 daadwerkelijk begint, heeft iets magisch. Het is het startschot van een week vol muzikale herinneringen en verbinding. Veel mensen stemmen bewust af op dat eerste uur op Eerste Kerstdagochtend. Het horen van de nummer 2000 voelt als het begin van een vertrouwd ritueel. Het markeert een overgang van de kersthectiek naar een periode van relatieve rust en reflectie, begeleid door de muziek die we zelf hebben gekozen.
Het bijzondere is het collectieve gevoel dat de Top 2000 oproept. Miljoenen Nederlanders luisteren tegelijkertijd naar dezelfde nummers. Via radio, televisie, online streams en social media delen mensen hun ervaringen, herinneringen en meningen over de muziek. Het zorgt voor een gevoel van saamhorigheid in een tijd van het jaar die daar bij uitstek geschikt voor is. De start op Eerste Kerstdag versterkt dit gevoel; het is een gedeeld moment na de kerstnacht of tijdens het kerstontbijt.
Meer dan een Datum: De Culturele Betekenis
Vragen “wanneer begint de Top 2000?” is dus vragen naar het begin van een cultureel fenomeen. De lijst is door de jaren heen een spiegel geworden van de Nederlandse muzieksmaak, maar ook van maatschappelijke trends en gebeurtenissen. Het overlijden van iconische artiesten zie je vaak terug in de stemmen en de uiteindelijke lijst. Nummers krijgen een nieuwe lading of betekenis door de actualiteit.
De Top 2000 is ook een bron van discussie. Welke nummers horen erin thuis? Is de dominantie van bepaalde genres of artiesten terecht? Waarom staat dat ene nummer zo hoog of juist zo laag? Deze discussies dragen bij aan de levendigheid van het evenement. Het laat zien dat muziek mensen raakt en dat de Top 2000 meer is dan alleen achtergrondmuziek; het is een cultureel ijkpunt geworden.
De periode tussen Kerst en Oud en Nieuw is dankzij de Top 2000 voor veel mensen een muzikale reis door de tijd. Van de jaren ’60 tot nu, alle genres komen voorbij. Het is een ontdekkingsreis voor jongeren en een feest der herkenning voor ouderen. De lijst verbindt generaties door de gedeelde liefde voor muziek.
Rondom de Radio-uitzending: TV, Café en Meer
De Top 2000 is al lang niet meer alleen een radio-evenement. De NTR verzorgt televisie-uitzendingen rondom de lijst, zoals de ‘Top 2000 a gogo’, een quiz annex praatprogramma met Matthijs van Nieuwkerk (tot 2021) en later Diederik Ebbinge, waarin op luchtige wijze wordt teruggeblikt op de muziek en de verhalen achter de nummers. Ook zijn er vaak documentaires of specials gewijd aan artiesten of thema’s uit de lijst.
Het Top 2000 Café in Beeld & Geluid is een essentieel onderdeel geworden. Het biedt fans de mogelijkheid om de sfeer live te proeven, de dj’s aan het werk te zien en soms zelfs artiesten live te zien optreden. De beelden vanuit het sfeervolle café, vaak live uitgezonden op een themakanaal of via NPO 1 extra, versterken het gevoel dat je erbij bent.
De online aanwezigheid is eveneens enorm. Via de website en app van NPO Radio 2 kun je niet alleen stemmen en luisteren, maar ook de lijst bekijken, statistieken raadplegen, fragmenten terugkijken en meepraten. De Top 2000 leeft online, met hashtags die trending zijn en talloze gedeelde lijstjes en muzikale herinneringen.
Trends en Tradities Binnen de Lijst
Door de jaren heen zijn er duidelijke trends en tradities zichtbaar geworden in de Top 2000. De strijd om de nummer 1-positie is elk jaar weer spannend. Jarenlang domineerde Queen met “Bohemian Rhapsody”, maar ook artiesten als Eagles (“Hotel California”), Boudewijn de Groot (“Avond”) en de laatste jaren Danny Vera (“Roller Coaster”) hebben de felbegeerde koppositie ingenomen.
Er zijn vaste waarden, nummers die steevast hoog in de lijst eindigen. Denk aan klassiekers van Led Zeppelin, Pink Floyd, The Beatles, maar ook Nederlandse trots zoals Golden Earring en BLØF. Tegelijkertijd is er ook ruimte voor nieuwe binnenkomers en opvallende stijgers, vaak aangejaagd door actualiteit, social media campagnes of simpelweg een groeiende waardering voor een bepaald nummer of artiest.
De samenstelling van de lijst leidt elk jaar weer tot analyses: de verhouding man/vrouw bij de artiesten, het aandeel Nederlandse producties, de gemiddelde leeftijd van de nummers. Het laat zien hoe de collectieve muzieksmaak evolueert, maar ook hoe sterk bepaalde klassiekers verankerd zijn in ons muzikale DNA.
Hoe Weet Je Het Zeker? De Officiële Aankondiging
Hoewel de start op Eerste Kerstdag om 08:00 uur een vaste waarde lijkt, is het altijd goed om de officiële kanalen van NPO Radio 2 in de gaten te houden voor de meest actuele informatie. Ruim voor de startdatum communiceert de zender de exacte aanvangstijd, de data van de Stemweek en alle andere relevante details. De website (nporadio2.nl), de app en de uitzendingen van NPO Radio 2 zelf zijn de meest betrouwbare bronnen.
Vaak wordt de start van de Top 2000 ook aangekondigd in nieuwsberichten en programmaboekjes, dus de informatie is tegen die tijd breed beschikbaar. Maar voor de echte fans is het aftellen al begonnen lang voordat de officiële tijden bekend zijn.
Conclusie: Het Startschot voor een Nationale Traditie
Dus, wanneer begint de Top 2000? Het simpele antwoord is: op Eerste Kerstdag, 25 december, meestal om 08:00 uur ’s ochtends. Maar zoals we hebben gezien, is het veel meer dan dat. Het is het hoogtepunt van een periode die al begint met de Stemweek begin december. Het is de start van een week vol muziek, herinneringen, emoties en verbinding, die culmineert in de viering van Oud en Nieuw met de nummer 1.
De Top 2000 is een uniek Nederlands fenomeen dat laat zien hoe krachtig muziek kan zijn in het verenigen van mensen. Het biedt troost, vreugde, nostalgie en nieuwe ontdekkingen. De start op Kerstochtend is het symbolische begin van deze bijzondere week, een moment waarop miljoenen Nederlanders zich samen onderdompelen in de ‘Lijst der Lijsten’. Het is een traditie die gekoesterd wordt en waar elk jaar weer reikhalzend naar wordt uitgekeken. En dat begint allemaal met die ene simpele vraag: “Wanneer begint ‘ie weer?” Nu weet je het antwoord, en alles wat daarbij komt kijken.