In de gesprekken die we vandaag de dag voeren over gender en identiteit, kom je ongetwijfeld de term ‘cis’ tegen. Misschien heb je het woord al vaak gehoord, maar wat betekent het nu precies? En waarom is het belangrijk om dit begrip te begrijpen? Laten we samen dieper in deze materie duiken en een heldere kijk krijgen op wat ‘cis’ nu eigenlijk inhoudt.
De basis: genderidentiteit en geslacht
Om ‘cis’ goed te kunnen begrijpen, is het essentieel om eerst de basisbegrippen rondom gender en geslacht helder te hebben. Vaak worden deze termen door elkaar gebruikt, maar er is wel degelijk een verschil. Het biologische geslacht verwijst naar de fysieke en biologische kenmerken waarmee iemand bij de geboorte wordt gecategoriseerd als man, vrouw of intersekse. Dit omvat chromosomen, hormonen en anatomie. Genderidentiteit daarentegen is het innerlijke gevoel van mannelijkheid, vrouwelijkheid, beide, geen van beide of iets daartussenin. Het is hoe iemand zichzelf ervaart en identificeert.
De definitie van cisgender
Het woord ‘cisgender’ is een term die wordt gebruikt om iemand te beschrijven wiens genderidentiteit overeenkomt met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen. Het voorvoegsel ‘cis’ komt uit het Latijn en betekent ‘aan deze kant’. Je kunt het zien als het tegenovergestelde van ‘trans’, wat ‘aan de andere kant’ betekent. Dus, als iemand bij de geboorte als vrouw is geclassificeerd en zich ook als vrouw identificeert, dan is die persoon cisgender. Hetzelfde geldt voor iemand die bij de geboorte als man is geclassificeerd en zich ook als man identificeert.
Een alledaags gegeven
Voor veel mensen is het vanzelfsprekend dat hun genderidentiteit overeenkomt met hun geboortegeslacht. Zij denken er misschien niet eens over na. In feite is de meerderheid van de bevolking cisgender. Dit betekent echter niet dat de ervaringen van cisgender mensen altijd hetzelfde zijn, of dat hun identiteit minder complex kan zijn. Iedereen heeft een unieke genderbeleving, ook al komt deze in het geval van cisgender personen overeen met de maatschappelijke verwachtingen die vaak aan het geboortegeslacht gekoppeld zijn.
Waarom is de term ‘cisgender’ belangrijk?
Je vraagt je misschien af waarom we een specifieke term nodig hebben om mensen te beschrijven wiens genderidentiteit overeenkomt met hun geboortegeslacht. Het antwoord ligt in het creëren van een meer inclusieve en accurate taal om over gender te praten. Door de term ‘cisgender’ te gebruiken, erkennen we dat genderidentiteit een spectrum is en dat er verschillende manieren zijn om gender te ervaren. Het helpt ons om de focus te verleggen van een binaire (man/vrouw) opvatting van gender naar een meer fluïde en diverse realiteit.
Bovendien helpt de term ‘cisgender’ om de ervaringen van transgender en non-binaire personen beter te begrijpen. Door een woord te hebben voor mensen wiens genderidentiteit overeenkomt met hun geboortegeslacht, wordt ‘transgender’ niet langer gezien als de ‘normale’ categorie met een afwijkende subgroep. In plaats daarvan worden zowel cisgender als transgender gezien als verschillende, maar even valide, genderidentiteiten.
Het onderscheid met transgender
Het is cruciaal om het verschil tussen cisgender en transgender te begrijpen. Een transgender persoon is iemand wiens genderidentiteit niet overeenkomt met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen. Dit kan betekenen dat iemand die bij de geboorte als man is geclassificeerd, zich als vrouw identificeert (een trans vrouw), of dat iemand die bij de geboorte als vrouw is geclassificeerd, zich als man identificeert (een trans man). Er zijn ook transgender personen die zich identificeren als non-binair, wat betekent dat hun genderidentiteit niet uitsluitend mannelijk of vrouwelijk is.
Het is belangrijk om te onthouden dat transgender zijn geen keuze is, maar een intrinsiek gevoel van wie iemand is. Net zoals cisgender zijn dat is. Beide termen beschrijven iemands genderidentiteit en zeggen niets over iemands seksuele geaardheid. Een cisgender persoon kan hetero, homo, bi of aseksueel zijn, net als een transgender persoon.
De rol van cisgender in de maatschappij
In veel samenlevingen wordt cisgender als de norm beschouwd. Dit betekent dat de maatschappelijke structuren, normen en verwachtingen vaak zijn afgestemd op cisgender mensen. Dit kan leiden tot wat we ‘cisgender privilege’ noemen. Cisgender privilege verwijst naar de onverdiende voordelen en het gebrek aan bepaalde uitdagingen die cisgender mensen ervaren simpelweg omdat hun genderidentiteit overeenkomt met de maatschappelijke verwachtingen van hun geboortegeslacht.
Dit privilege kan zich op verschillende manieren uiten. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat cisgender mensen over het algemeen niet hoeven na te denken over welke openbare toiletten ze kunnen gebruiken, of dat hun genderidentiteit zelden in twijfel wordt getrokken. Ze worden vaak gezien en behandeld in overeenstemming met hun genderidentiteit zonder dat ze daar extra voor hoeven vechten of zich hoeven te verantwoorden.
Het erkennen van cisgender privilege is niet bedoeld om cisgender mensen zich schuldig te laten voelen. Het is bedoeld om bewustzijn te creëren over de ongelijkheden die bestaan en om cisgender mensen aan te moedigen om bondgenoten te zijn van transgender en non-binaire personen die vaak wel te maken krijgen met discriminatie, micro-agressies en andere uitdagingen.
Taal en respect
Het correct en respectvol gebruiken van de juiste termen is essentieel in gesprekken over genderidentiteit. Het is belangrijk om te onthouden dat iemands genderidentiteit persoonlijk is en dat het aan die persoon is om te bepalen hoe ze aangesproken willen worden. Het is dan ook cruciaal om de voornaamwoorden en de naam te gebruiken die iemand zelf prefereert.
Het kan even wennen zijn om nieuwe terminologie te leren en te gebruiken, maar het is een teken van respect en erkenning van iemands identiteit. Als je niet zeker weet welke voornaamwoorden iemand gebruikt, is het altijd het beste om het vriendelijk te vragen. Fouten kunnen gebeuren, maar het is belangrijk om je te corrigeren en je best te doen om het in de toekomst goed te doen.
Cisgender zijn is niet homogeen
Het is belangrijk om te benadrukken dat ‘cisgender’ een overkoepelende term is en dat de ervaringen van cisgender mensen onderling sterk kunnen verschillen. Iedereen heeft een unieke achtergrond, cultuur, en persoonlijke geschiedenis die hun genderbeleving beïnvloeden. Er is geen uniforme manier om cisgender te zijn. De term beschrijft simpelweg de overeenkomst tussen iemands genderidentiteit en hun geboortegeslacht.
Waarom dit alles belangrijk is voor Nederland
In een steeds diverser wordende samenleving zoals Nederland is het van groot belang om begrip en respect te hebben voor alle genderidentiteiten. Door de term ‘cisgender’ te begrijpen, kunnen we een meer inclusieve en accepterende omgeving creëren voor iedereen. Het helpt ons om voorbij binaire gendernormen te kijken en de rijkdom en diversiteit van menselijke identiteit te erkennen.
Het is belangrijk om te blijven leren en open te staan voor de ervaringen van anderen. Door een open dialoog te voeren en elkaar te respecteren, kunnen we samenwerken aan een samenleving waarin iedereen zich thuis voelt en de ruimte krijgt om zichzelf te zijn, ongeacht hun genderidentiteit.
Conclusie: een basis voor begrip
De term ‘cisgender’ is een fundamenteel begrip in de hedendaagse discussies over genderidentiteit. Het beschrijft mensen wiens genderidentiteit overeenkomt met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen. Het is een neutrale term die helpt om een meer accurate en inclusieve taal te ontwikkelen rondom gender. Door het verschil tussen cisgender en transgender te begrijpen en het concept van cisgender privilege te erkennen, kunnen we een meer respectvolle en gelijkwaardige samenleving creëren voor iedereen.
Laten we dan ook de moeite nemen om deze en andere termen rondom gender en identiteit te leren en te gebruiken, en zo bijdragen aan een Nederland waarin iedereen zich gezien en geaccepteerd voelt.